Słowo „technika” pochodzi z języka greckiego (technē, sztuka, umiejętność). Według internetowej encyklopedii PWN, technika to w znaczeniu ogólnym „dziedzina ludzkiej działalności, której celem jest oparte na wiedzy (na podstawach naukowych) produkowanie rzeczy i wywoływanie zjawisk nie występujących w przyrodzie oraz przekształcanie wytworów przyrody”1 . Technika ma za zadanie wytwarzanie dóbr materialnych i określanie reguł posługiwania się nimi. W ramach techniki wyróżniamy wiele jej rodzajów, w zależności od tego, jakiej dziedziny naukowej dotyczy. Encyklopedia Wikipedia precyzuje, że „podziału techniki można dokonać biorąc pod uwagę dziedzinę zastosowania – na przykład technika budowy maszyn, górnicza, medyczna, rolnicza. Technika jest ściśle związana z produkcją. Wraz z rozwojem techniki oraz postępem nauki nastąpiło rozszerzenie pojęcia techniki na nauki techniczne (między innymi maszynoznawstwo, materiałoznawstwo). Wiedza o sposobach przetwarzania surowców i wytwarzania wyrobów jest nazywana technologią. Działalnością badawczą w dziedzinie techniki zajmują się nauki techniczne i inżynieria. Tak zdefiniowana technika stanowi zasadniczy składnik cywilizacji i kultury.”2
Wśród wybranych dziedzin, w których zastosowanie znajduje technika, są m.in. informatyka, mechanika (razem z motoryzacją), telekomunikacja (z radiotechniką) oraz różne rodzaje transportu.
Za początki techniki można przyjąć pierwsze wynalazki człowieka które powstały około 2 mln lat temu. Jej przejawem były proste narzędzia kamienne jakimi się posługiwali ówcześni ludzie.3 Wynalazki tamtych odległych czasów, jak również te współczesne, motywowane były potrzebami. Ważnym etapem w rozwoju techniki była rewolucja przemysłowa, o której szerzej przyjrzymy się w kolejnych rozdziałach.
Ważnym czynnikiem wpływającym na późniejszy rozwój techniki są działania wojenne. I Wojna Światowa przyczyniła się do rozwoju technik wojskowych. Wprowadzono różne innowacje takie jak czołgi, samoloty bojowe, bomby, gazy bojowe, łączność radiowo – telefoniczną itp. Ten kierunek rozwoju nowoczesnych technik zwrócił uwagę na negatywne aspekty postępu technicznego, a w szczególności możliwość wykorzystywania przedmiotów technologii przeciw ludziom. II Wojna Światowa również przyczyniła się do rozwoju techniki, ponieważ rządy różnych państw dążyły do tego, żeby prześcignąć nieprzyjaciela pod względem zaawansowania technik militarnych, głównie uzbrojenia. Niemcy np. rozwijały technikę lotniczą i rakietową. Już w 1939 roku hitlerowskie Niemcy dysponowały samolotem z silnikiem turboodrzutowym. W 1942 roku w USA prowadzono ściśle tajny projekt pod kryptonimem „Manhattan”, który zakończył się w 1945 roku zbudowaniem bomby atomowej. Ważnym wynalazkiem tamtych czasów był skonstruowany w 1944 pierwszy komputer. Koniec XX był ważny z punktu widzenia współczesnej techniki i technologii. Wtedy to upowszechniła się telefonia komórkowa oraz sieć Internet.4 Początkowo wynalazki stworzone na potrzeby nauki i wojska, zaczęły znajdować swoje zastosowanie w życiu codziennym. Dziś ciężko by nam było sobie wyobrazić codzienne życie bez któregokolwiek z nich.
Nie można dokonać jednoznacznej oceny zagadnienia techniki pod kątem wartości jakie ze sobą niesie jej rozwój. „Technika, zależnie od sposobu jej wykorzystywania, może zarówno rozszerzać granice życia i poprawiać jego jakość jak i stwarzać dlań śmiertelne zagrożenia. Technika stworzyła sztuczne środowisko życia człowieka, ale [tym samym] poważnie uszczupliła jego środowisko naturalne (...).”5 Technika jest narzędziem a nie celem samym w sobie, dlatego ocena jej wartości i przydatności zależy od uwarunkowań indywidualnych i miejsca jakie zajmuje człowiek w procesie jej wykorzystywania. Celem techniki jest polepszenie jakości życia człowieka, ale nie za wszelką cenę.
Ksiądz Józef Tischner spostrzegł, że „technika jest matematyką zamienioną w działanie. Działania techniki są zauważalne nie tylko w podbojach kosmosu, ale również w magazynach handlowych, w nowych środkach komunikacji, w kształceniu i lecznictwie. Niestety można je również oglądać na śmietnikach otaczających nasze mieszkania.”6 Technika ciągle brnie do przodu, wynajdywane są nowe technologie, które kiedyś były przedmiotem fascynacji pisarzy literatury science fiction. Dziś, to co kiedyś było przedmiotem fantazji, jest realne i osiągalne dla coraz to większej rzeszy ludzi. Jednocześnie coś, co było cudem techniki jeszcze 10 – 20 lat temu, dziś widujemy w muzeach, lub jak to ksiądz Tischner określił, „na śmietnikach otaczających nasze mieszkania”.
Technika jest dziedziną ludzkiej działalności, której badaniem zajmują się nauki techniczne i inżynieria. Zdobyta w tym procesie badawczym wiedza nazywana jest technologią. Stanowi ona naukowe zaplecze, bazę służącą następnie do wytworzenia kolejnego dobra materialnego. Wywiera również wpływ w dziedzinach pośrednio lub bezpośrednio związanych z techniką, np. poprzez dążenie do uzyskania danego efektu w przemyśle lub usługach. Możemy zatem powiedzieć, że technika, a w konsekwencji technologia, dotyczy każdego człowieka, nawet niezaangażowanego bezpośrednio w jej rozwój i wykorzystywanie.
W pracy tej przyjrzymy się przede wszystkim sposobom wykorzystania techniki w mediach. Przeanalizujemy najważniejsze okresy rozkwitu przemysłu, tzw. rewolucje przemysłowe, ponieważ znacznie przyczyniły się one do osiągnięć inżynierii i nauk technicznych. Poruszone zostaną zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty rozwoju techniki, ze szczególnym uwzględnieniem jej zastosowania w komunikacji społecznej. Przyjrzymy się jakie postawy są kształtowane przez media, które nie mogłyby istnieć bez różnych zaawansowanych technik rejestracji dźwięku, obrazu i przekazywaniu określonych treści do swoich odbiorców.
1.http://encyklopedia.pwn.pl/lista.php?co=technika (21-08-2009 r.)
2.http://pl.wikipedia.org/wiki/Technika (21-08-2009 r.)
3.Por. http://pl.wikipedia.org/wiki/Wynalazki_okresu_prehistorycznego (18-06-2009 r.)
4.Por. http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_techniki (10-03-2009 r.)
5.R. Tokarczyk, Prawa narodzin, życia i śmierci, Kraków 2006, s. 24.
6.J. Tischner, Ksiądz na manowcach, Kraków 2007, s. 210.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz